، لرستان دارای ۸۰۰ هکتار اراضی کشاورزی آبی و دیم است، که ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی آبی و مابقی دیم است، اما در این میان بخش کشاورزی از خرد بودن و پراکندگی اراضی رنج می‌برد در طول تاریخ قانون‌هایی مانند اصلاحات ارضی، قانون ارث و خریدوفروش‌های غیرضروری باعث شده قطعات کشاورزی خرد باشند.

خرد بودن قطعات در اراضی آبی لرستان بیشتر مشاهده می‌شود در اراضی دیم وضع بهتر است به‌خصوص شهرستان‌های کوهدشت، اما در کل حدود ۷۰ درصد اراضی کشاورزی زیر حدنصاب فنی و اقتصادی هستند که مانع توسعه و پویایی بخش کشاورزی می‌شود.

راه‌حل مشکلات بخش کشاورزی تجمیع و یکپارچگی اراضی کشاورزی است بر این اساس امور اراضی کشور یک قانون دارد با عنوان جلوگیری از تغییر کاربری اراضی و خرد شدن اراضی کشاورزی که مقوله دوم بسیار حائز اهمیت است.

هدف از این قانون جلوگیری از خردتر و کوچک‌تر شدن اراضی است، قانون صراحتاً کوچک شدن اراضی را به‌صورت خریدوفروش‌های غیرمجاز و قطعه‌بندی اراضی در ابعاد کوچک ممنوع اعلام کرده تا از حیز انتفاع خارج نشوند.

در بحث قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی مبحث مهمی وجود دارد تا ایجاد کارگروه‌های تخصصی را با تشویق مالکان تجمیع اراضی در دستور کار خود قرار دهند، موضوع دیگر یکپارچه کردن اراضی کشاورزی است.

در خصوص قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی، معاملات خریدوفروش و تفکیک اراضی حدنصابی تعریف‌شده است، هر شهرستان حد و نصابی دارد به‌عنوان نمونه در خرم‌آباد حد فنی و اقتصادی اراضی دیم ده هکتار، اراضی آبی ۵ هکتار و باغات سه و نیم هکتار است یعنی افرادی که اراضی را کوچک‌تر از این میزان کنند غیرقانونی و غیرمجاز است.

 با وجود قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی اما قانون‌های دیگر مانند ارث با این قانون در تضاد هستند که باعث شده این قانون کاربرد آن‌چنانی نداشته باشد در واقع می‌توان گفت در این خصوص با خلأ قانونی مواجه هستیم و نیاز است قانون‌گذاران وارد عمل شوند تا قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی قانون منسجم و فراگیری دیده شود.

اما افزایش بهره‌وری، اجرای سیستم‌های آبیاری مکانیزه از مزایایی یکپارچگی اراضی کشاورزی است که می‌توان مطرح کرد، این در حالی است که در قطعات کوچک بهره‌وری پایین‌تر است. موضوع دیگر اینکه در اراضی یکپارچه امکان کاشت، داشت و برداشت مکانیزه وجود دارد اما در اراضی خرد به دلیل عدم قدرت مانور ماشین‌آلات این امکان نیست.

 از دیگر مزایای یکپارچه بودن اراضی کشاورزی افزایش عملکرد در واحد سطح و رعایت الگوی کشت است اما در قطعات خرد بهره‌برداران به‌صورت سلیقه‌ای اقدام به کشت انواع محصولات کشاورزی می‌کنند که مورد نظر جهاد کشاورزی نیست.

موضوع دیگر سند دار کردن اراضی کشاورزی است زمانی که قطعات کوچک هستند امکان صدور سند وجود ندارد اما با تجمیع اراضی برای مالکان سند و تک‌برگی صادر می‌شود که موجب تثبیت مالکیت اراضی کشاورزی می‌شود نکته دیگر کاهش هزینه‌های تولید است.

از سوی دیگر یکپارچه بودن اراضی کشاورزی افزایش سطح اراضی کشاورزی را به دنبال دارد زیرا مرزها، جوی و راه‌های دسترسی به زمین کشاورزی تبدیل می‌شود اما زمان پراکنده بودن باعث هرز رفتن اراضی می‌شود. مورد آخر در تجمیع مدیریت مزرعه آسان‌تر است همچنین طبق تحقیقات انجام شده درآمد در اراضی یکپارچه بیشتر به‌طور معنی‌داری بیشتر است.

با توجه به ظرفیت دستورالعمل و شیوه‌نامه‌های موجود در خصوص تجمیع اراضی کشاورزی این امر به امور اراضی استان‌ها واگذار شده و در سراسر کشور کارگروه‌های تخصصی تجمیع و یکپارچگی با عضویت رئیس سازمان جهاد، نماینده استانداری، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، رئیس شعب بانک کشاورزی، مدیر آب منطقه‌ای و مدیر امور اراضی تشکیل می‌شود.

هدف از تشکیل کارگروه‌های تخصصی تسهیل، تشویق و ترغیب کشاورزان جهت تجمیع و یکپارچگی است، جلسات این کارگروه در قالب برنامه‌های آموزشی، کلاس‌های توجیهی و موارد دیگر برای بهره‌برداران است.

سال ۹۶ و ۹۷ دو هزار و ۴۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان دلفان به‌ویژه دشت خاوه تجمیع شده همچنین در این راستا سیستم آبیاری تحت‌فشار و جاده بین مزارع نیز اجرا شده است. پیش‌بینی می‌شود ظرف یک سال آینده بیش از ده هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان تجمیع شوند.

 به نقل از فارس/

 علی خادمی_ کارشناس امور زمین سازمان جهاد کشاورزی لرستان

انتهای پیام/