به گزارش وارک نیوز دبیرستان امام خمینی (ره) سال ۱۳۱۶ ساخته شده و سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۷۴ به عنوان اثری ملی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، این دبیرستان متعلق به اداره آموزش‌ و پرورش بروجرد بوده و طی سالیان متمادی تا یک دهه اخیر زیر بار آموزشی قرار داشته است.

در طول سالیان متمادی آسیب‎هایی به این بنای فاخر تاریخی وارد شده است، به طوریکه سال گذشته و به دنبال حساسیت رسانه‎ها و افکار عمومی درباره این بنا و جلوگیری از تداوم روند آسیب‎های بیشتر، استاندار لرستان در بازدیدی میدانی از این دبیرستان بر ضرورت مرمت، نگهداری و جلوگیری از تخریب آن تأکید بسیار ورزید.

در حالی اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و آموزش‌و پرورش بروجرد (دستگاه بهره‎بردار) وظیفه محافظت و نگهداری از این بنا را بر عهده دارند، اما صدمات وارد ‌آمده بر پیکره آن گواه اهمال و بی‎توجهی‎ نسبت به این اثر فاخر است.

اینک و با گذشت ۸۰ سال از ساخت و عمر این بنا هنوز ادعاهای مسئولان درباره میزان سهم و وظیفه هر اداره در حفظ و نگهداری از این بنا و به عبارت بهتر تولی‎گری آن در تناقض است، حال آنکه تبعات این دوگانگی‎ها و موضع‎گیری‎ها در آسیب‎های وارد آمده بر پیکره مشهود و ملموس است.

شانه خالی کردن و رفع مسئولیت، اندک شمردن سهم اعتبارات دولتی و اکتفا به آن، زیر سؤال بردن مسئولان پیشین و برشمردن دلایلی دیگر از این دست راه درمان و علاجی برای فرونشاندن تب تند بیماری در دبیرستان امام خمینی (ره) و جلوگیری از حاد و مزمن نشدن آن نیست.

اینک در حالی مسئولان از مرمت کلی بنا و تغییر کاربری آن با تأمین اعتبارات مردمی و دولتی سخن به میان می‎آورند که شاید بسیار پیشتر از این‌ها می‎شد، با جدی انگاشتن آسیب‎های وارد آمده بر پیکره این دبیرستان به فکر راه چاره بود، نه اینکه با رسانه‎‎‎ای شدن موضوع تخریب بخش‎‎هایی از آن و حساسیت افکار عمومی در این باره و در نهایت بازدید و اخطار استاندار لرستان نسبت به ضرورت نگهداری و جلوگیری از تخریب آن تازه به فکر راه درمان افتاد.

به هر حال، امید است که دبیرستان تاریخی امام خمینی (ره) پس از سال‎ها بی‎مهری از این پس رنگ مهربانی به خود دیده و وعده‎های مسئولان درباره آن عملی و عملیاتی شود، نه آنکه خدای ناکرده باز هم مرمت و محافظت از آن تحت تاثیر شرایط کاری و مسئولیتی مسئولان به فراموشی سپرده شود.

ساخت بنای دبیرستان امام خمینی (ره) در سال ۱۳۱۶

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد گفت: دبیرستان امام خمینی(ره) این شهرستان سال ۱۳۱۶هجری شمسی ساخته شده و سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

حجت‎اله یارمحمدی اظهار کرد: این بنای تاریخی با این هدف ساخته شده است که اداره فرهنگ (آموزش و پرش آن زمان) در آن استقرار یابد و از سویی از آن برای آموزش در مقطع دوم دبیرستان استفاده شود.

وی عنوان کرد: به این ترتیب این بنا از بدو ساخت به عنوان فضای آموزشی پسرانه مورد استفاده قرار گرفته است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد بیان کرد: این اثر از زمان ثبت در میان آثار ملی جزو پروژه‎های مرمتی قرار گرفته و اقدامات مرمتی همچون اصلاح شیروانی، تعویض پوشش تیرهای چوبی و سقف بنا، رطوبت‎زدایی از کف پیرامون بنا با کف‎سازی و بلوکاژ پیرامون آن، ساخت بخش‎هایی از سقف سالن آمفی‌تئاتر، جمع‎آوری و بازسازی ستون‎‎های ضلع جنوب بنا که از محور خارج شده بودند، روی آن انجام شده است.

اعتبارات مرمتی ناکافی است

یارمحمدی در پاسخ به ناکافی بودن اقدامات مرمتی انجام شده بر روی بنای دبیرستان امام خمینی (ره) افزود: این بنا دارای ساختمان بسیار گسترده‎ای است، از طرفی اعداد و ارقام اعتباراتی که برای انجام مرمت روی آن هزینه می‎شود، جزئی و در مقایسه با میزان اعتبار مرمتی لازم برای این منظور ناکافی است.

وی اضافه کرد: تخصیص سالانه اعتبار ۸۰، ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیون تومان کفاف کار مرمتی بنای دبیرستان امام خمینی(ره) را نمی‎دهد، البته اگر این اقدامات هم‌روی آن انجام نمی‎شد، شاهد حادثه‎های بدتری در مورد این بنا بودیم.

نفوذ نزولات جوی مهم‌ترین عامل آسیب به دبیرستان

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد از نفوذ نزولات جوی به عنوان مهم‌ترین آسیب وارده به بنا یاد و تأکید کرد: نوع پوشش سقف شیروانی بنا و نفوذ نزولات جوی به سطح زیرین آن آسیب‎هایی را به داخل بنا و پلاسر گچ وارد کرده است.

یارمحمدی با اشاره به اینکه رطوبت‎های زیادی در ضلع غرب بنا به آن آسیب‌زده است، تصریح کرد: در کنار آسیب رطوبت‎های نزولی و صعودی، در طول قریب به ۸۰ سال استفاده از این بنا اقدامات تعمیراتی وسیع و گسترده‎ای روی آن صورت نگرفته و از سویی فرسایش مزید بر علت شده و آسیب‎هایی را به بنا وارد کرده است.

وی خاطرنشان کرد: علاوه بر همه آنچه که گفته شد، تغییرات صورت گرفته بر روی این بنا با نگاه فنی اعمال نشده است، به طور مثال تعویض درب‎های چوبی با فلزی و یا کف‎هایی از موزاییک‌های سیمانی بی‎تناسب با بنای دبیرستان مزید بر علت شده است، بنابراین این اثر نیازمند باز پیرائی است.

اداره بهره‎بردار مکلف به نگهداری از بنای تاریخی است

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد در پاسخ به این سؤال چرا بنای فاخر دبیرستان امام خمینی (ره) بروجرد آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و مراقبت کافی از آن صورت نگرفته است، گفت: بر اساس قانون دستگاه بهره‎بردار هر بنا مکلف به نگهداری از آن است و باید نسبت به این مهم کوشا باشد.

یارمحمدی عنوان کرد: البته از زمانی که این اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، اداره میراث فرهنگی بروجرد خود را مکلف به حفظ و زنده نگه داشتن این اثر همچون دیگر آثار تاریخی می‎داند.

وی خاطرنشان ‎کرد: شاید مدیران وقت آموزش‌و پرورش این دیدگاه را نداشتند که باید در کنار اقدامات مرمتی اداره میراث فرهنگی نسبت به حفظ و نگهداری از این اثر کوشا باشند، به این ترتیب در حالی میراث فرهنگی یک تنه مسئول نگهداری از بنای دبیرستان امام خمینی (ره) است که آموزش‌و پرورش به عنوان بهره‎بردار می‎‎باید، همچون دیگر فضاهای آموزشی، در نگهداری از این بنا آن هم با کاربری آموزشی کوشا می‎‎بود.

این مسئول ادامه داد: در صورتی که اقدامات مرمتی متوقف نشده و استمرار می‎بافت، شاید میزان آسیب وارده به این بنا به مرحله فعلی نمی‏رسید، البته اتفاق وحشتناکی رخ نداده است، اما تعمیر آسیب‎های وارد نیاز به اقدامات مرمتی دارد.

دبیرستان امام خمینی(ره) در حال فروریختن نیست

یارمحمدی با تأکید بر اینکه بنای دبیرستان در حال تخریب و فروریختن نیست، تصریح کرد: این بنا سازه‎ای استواری دارد و احتمال اینکه با حوادث عادی تخریب شود، وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه عدم استفاده آموزشی از این بنا برای وارد آمدن خسارت به آن مزید بر علت شده است، اضافه کرد: خارج کردن دانش‎آموزان و استفاده نکردن به عنوان فضای آموزشی به عاملی در تشدید آسیب‎ها تبدیل شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد بیان کرد: این اداره با توجه به سهم اعتباراتی در اختیار نسبت به انجام کارهای مرمتی همچون تعویض بخشی از شیروانی و جایگزینی ورق‎های رولی به جای ورق‎های قطعه‌قطعه با هدف جلوگیری از نفوذ آب در دبیرستان امام خمینی(ره) اقدام کرده است.

یارمحمدی عنوان کرد: آموزش‌و پرورش هم باید به عنوان بهره‎بردار نسبت به تخصیص اعتبار برای مرمت این بنا اقدام می‎کرد، البته شاید اعتبار لازم برای حفظ و نگهداری از این بنا تأمین نشده است.

وی تصریح کرد: در اداره میراث فرهنگی هم برای رسیدگی بیشتر به این بنا جای کار بوده است، اما این موضوع در مورد همه بناهای بروجرد و یا شاید در سطح کشور مصداق دارد، یعنی در عین گسترده بودن نیاز حوزه مرمتی، اعتبارات بسیار محدود است.

این مسئول ادامه داد: طبیعی است که وقتی اعتبار کم باشد، نیاز مرمتی بناها به خوبی پاسخ گفته نمی‎شود، بنابراین اگر اهمالی از سوی اداره میراث فرهنگی در خصوص حفظ و مرمت بنای دبیرستان امام خمینی (ره)  اهمالی صورت گرفته است، صرفاً ناشی از کمبود اعتبار و ناکافی بودن آن است.

برای حفظ بناهای تاریخی باید همه پای‌کار بیایند

یارمحمدی خاطرنشان کرد: از طرفی نباید فراموش کرد که بناهای تاریخی متعلق به سازمان میراث فرهنگی نیستند، بنابراین باید در حفظ و نگهداری از آثار و ابنیه تاریخی متعلق به همه مردم از مشارکت آن‌ها نیز استفاده کرد.

وی نقش مردم را در نگهداری آثار تاریخی مؤثر خواند و افزود: در کنار  آن همه دستگاه‎های اجرایی نیز باید پای‌کار آمده و نسبت به حفظ بناهای تاریخی تعهد داشته باشند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری عنوان کرد: البته با توجه به آسیب‎های وارد آمده به دبیرستان امام خمینی (ره) ردیف اعتباری برای حوادث برای آن دیده است که در صورت تخصیص آن به میراث فرهنگی اقدامات اضطراری روی بنا انجام می‎شود.

یارمحمدی اظهار کرد: بر این اساس قرار است که امسال اعتباری به این بنا تخصیص یابد که البته عدد نهایی آن فعلاً معلوم نیست، البته در صورت تحقق این مهم کار مرمت بنای دبیرستان امام خمینی (ره) در آینده نزدیک آغاز می‎شود.

در نگهداری از بنای دبیرستان کوشیده‎ایم

مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد گفت: قریب به ۱۰ سال است که دبیرستان تاریخی امام خمینی (ره) زیر بار آموزشی نرفته و به صورت مستمر از آن استفاده نمی‎‎شود.

شهاب روزبهانی اظهار کرد: در حال حاضر از چند کلاس این دبیرستان در طبقه پائین آن به صورت مقطعی برای برگزاری کلاس‎های ضمن خدمات فرهنگیان بروجرد استفاده می‎شود.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا اداره آموزش‌ و پرورش بروجرد طی سالیان متمادی بهره‎برداری از دبیرستان امام خمینی (ره) سهم مشارکتی خود را در حفظ، نگهداری و مرمت آن ایفا نکرده است؟ عنوان کرد: این اداره در بستر زمان و به فراخور حال کار مواظبت و نگهداری را انجام داده است، اما اعتبار کلانی را در اختیار نداشته است که برای این منظور هزینه کند.

این مسئول با اشاره به اینکه مرمت بنای تاریخی چون دبیرستان امام خمینی (ره) نیازمند بودجه‎های کلان است، تأکید کرد: تا زمانی که این بنا متولی دیگری نداشته، اداره آموزش‌ و پرورش بروجرد به تنهایی در حفظ و نگهداری آن کوشیده است.

روزبهانی تصریح کرد: ردیف اعتباری در اختیار آموزش‌ و پرورش نبوده است که برای نگهداری بیشتر از این بنا هزینه کند، البته اگر در طول سالیان متمادی از بنای این دبیرستان نگهداری نمی‎شد، شاید اکنون میزان آسیب‎‎های وارد آمده به آن بسیار بیشتر بود.

وی به بازدید مدیرکل آموزش‌ و پرورش لرستان از دبیرستان امام خمینی (ره) بروجرد اشاره و خاطرنشان کرد: رسیدگی به این بنای فاخر یکی از اولویت‎های کاری در آموزش‌ و پرورش لرستان است.

همایش فارغ‎التحصیلان دبیرستان امام خمینی (ره) برگزار می‎شود

مدیر آموزش‌ و پرورش بروجرد ادامه داد: به این منظور کمیته‎ای تشکیل شده و قرار است که طی برگزاری همایشی آن هم با دعوت از فارغ‎التحصیلان این دبیرستان، در جهت جذب کمک‎‎های مردمی و خیرین اعتبار بیشتری را برای مرمت این بنا تأمین کنیم.

روزبهانی با تأکید بر اینکه بودجه‎های دولتی جوابگوی حجم بالای کار مرمتی دبیرستان امام خمینی (ره) بروجرد نیست، عنوان کرد: بر این اساس می‎کوشیم که با استفاده از مشارکت‎های مردمی به ویژه خیرین در جهت حفظ و مرمت این بنای فاخر گام برداریم.

وی با اشاره به اینکه دبیرستان به بخش خصوصی واگذار نمی‎شود، بیان کرد: می‎خواهیم، با استفاده از همه ظرفیت‎های موجود از جمله مشارکت‎های مردمی و خیرین، پتانسیل نمایندگان مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی و اعتبارات دولتی نسبت به تأمین اعتبار مورد نیاز برای مرمت این بنا اقدام کنیم.

این مسئول گفت: به این ترتیب دبیرخانه‎ای را تأسیس می‎کنیم، تا با برگزاری همایشی برای فارغ‎التحصیلان دبیرستان امام خمینی (ره) و شناسایی افراد خیر در جهت احیای دبیرستان و جلوگیری از تخریب بیشتر این بنای فرهنگی و ملی گام برداریم.

روزبهانی اظهار کرد: پس از اعلام هزینه لازم از سوی کارشناسان اداره میراث فرهنگی، نسبت به تأمین اعتبار مورد نیاز برای مرمت بنای دبیرستان از طرق مختلف اقدام می‎کنیم.

کاربری دبیرستان تعیین می‎شود

وی با اشاره به اینکه تاکنون کاربری دبیرستان امام خمینی(ره) پس از انجام اقدام مرمتی تعیین نشده است، ادامه داد: پیشنهادهای مختلفی برای این منظور ارائه شده است و پس از مشورت با کارشناسان امر نوع کاربری آن نیز تعیین می‎شود.

مدیر آموزش‌وپرورش بروجرد تأکید کرد: باید از این بنای فاخر به نحوی استفاده شود که آن را به عنوان یکی از آثار تاریخی حتی برای جذب گردشگر معرفی کنیم، در این صورت علاوه بر رونق صنعت توریسم بروجرد و تقویت اشتغال‌زایی، منابع درآمدی نیز برای این اداره تأمین می‎شود.

گزارش از مژگان شمس خبرگزاری فارس