غذایشان ساده است اما با وجود این سادگی‌ها اخلاقشان عزت، شرف، فضیلت، مهمان‌نوازی، دفاع از خانواده و پناه دادن به بی‌پناه بوده به قناعت عادت دارند و به زندگی بدون تحمل ننگ، انس گرفته‌اند.

شاید وقتی نام عشایر به گوش می‌رسد اولین تصویری که از آن‌ها به ذهنمان  خطور می‌کند کوچ بهاری و پاییزه آن‌ها است.

کوچ‌نشینی کهن‌ترین شیوهٔ زیست بشر است که پا بر جا ماندنش تا عهد حاضر از بزرگ‌ترین جاذبه‌های این شیوهٔ فرهنگی معیشت است.

هرساله با پایان اسفند و آغاز فروردین زمزمه کوچ عشایر به سمت مناطق ییلاقی به گوش می‌رسد و در این میان به دلایل مختلف برخی عشایر با استفاده بیش از حد از یک مرتع آسیب جدی به طبیعت وارد می‌کنند.

در استان لرستان بیش از 14 هزار و 500 خانوار عشایری زندگی می‌کنند

در استان لرستان بیش از 14 هزار و 500 خانوار عشایری زندگی می‌کنند و این تعداد خانوار بیش از دو میلیون واحد دامی دارند اما این در حالی است که ظرفیت مراتع لرستان تنها جوابگوی یک میلیون واحد دامی است.

سازمان منابع طبیعی لرستان سالانه با توجه به اینکه اکثر عشایر استان مجوزهای قانونی دارند با اقدامات و جریمه‌های خود میزان تخریب مراتع در لرستان را به حداقل می‌رساند.

اما مشکل به همین جا ختم نمی‌شود؛ قابل‌ذکر است که سالانه بیش از یک میلیون واحد دامی که متعلق به استان‌های مجاور بوده در فصل کوچ از لرستان عبور می‌کنند و بر طبق قانون و رسم همیشگی عشایر آن‌ها بایستی حداکثر 15 روز از زمان ورود به خاک لرستان این استان را ترک کنند.

اما متأسفانه طی سالیان اخیر استان‌های مجاور برای جلوگیری از تخریب مراتع خود اجازه ورود زودهنگام عشایر به استان خود را نمی‌دهند و همین موضوع باعث می‌شود که مدت زمان استقرار عشایر غیر بومی کوچ رو در لرستان به حدود یک ماه برسد که باعث تخریب گسترده طبیعت و آسیب‌های جدی به کشاورزی‌های استان می‌شود.

برای آگاهی بیشتر از این موضوع و پیدا کردن راهکارهای مناسب برای جلوگیری از تخریب مراتع استان در قسمت ذیل با  مسئولان دو نهاد که مسئولیت اصلی مدیریت و نظارت بر  عشایر استان را برعهده‌ دارند گفت‌وگو کرده‌ایم.

آب رسانی بیش از 457 عدد تانکر  در مناطق قشلاقی به عشایر  

مدیرکل امور عشایری استان لرستان با بیان اینکه این سازمان یک دستگاه خدمات رسان است، اظهار داشت: برای کمک به عشایر در فصل کوچ بیش از 457 عدد تانکر آب رسان در مناطق قشلاقی به عشایر آب رسانی می‌کنند.

سعید کریمی افزود: همچنین طی این مدت توسط سامانه اطلاع‌رسانی به تمام عشایر استان خطر بیماری کرونا را گوشزد کرده‌ایم و آموزش‌های لازم توسط کارکنان این اداره به عشایر استان داده شده است.

وی با اشاره به اینکه سهمیه آرد اسفند و فروردین به صورت یک جا به عشایر داده شده است، بیان کرد: همچنین تمهیداتی برای جلوگیری از مسدود شدن راه‌های عشایری بر اثر بارش‌های بهاری اندیشیده شده است.

مدیرکل امور عشایری استان لرستان  تصریح کرد: لرستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در هنگام کوچ محل عبور عشایر کرمانشاه، همدان، اصفهان و چهارمحال و بختیاری بوده که بر اساس قانون آنان بایستی حداقل از 15 فرودین به بعد اقدام به ورود به لرستان کنند.

امسال با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب شاهد کوچ زودهنگام عشایر نیستیم

کریمی با بیان اینکه امسال با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب شاهد کوچ زودهنگام عشایر نبوده‌ایم، خاطرنشان کرد: مشکلی که با آن امروزه روبرو هستیم این است که متأسفانه زمین‌هایی که زمانی جزو منابع طبیعی بوده و عشایر از آنان عبور می‌کردند امروز به زمین‌های کشاورزی تبدیل‌شده‌ است.

کوچ در کوه‌های زاگرس بیش از هشت هزار سال سابقه دارد

وی عنوان کرد: بایستی با مدیریت و هدایت عشایر آن‌ها را از استان عبور دهیم و نباید با بستن راه ورود آنان برایشان مشکل ایجاد کنیم زیرا کوچ در کوه‌های زاگرس بیش از هشت هزار سال سابقه دارد و فعالیت‌های عمرانی ما باعث ایجاد مشکل برای عشایر شده است.

عشایر استان‌های مجاور حداکثر بایستی تا پنجم اردیبهشت ماه لرستان را ترک کنند

معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان با بیان اینکه بر اساس قانون عشایر سایر استان‌ها بایستی از 15 تا 20 فروردین وارد لرستان شده و حداکثر پنج اردیبهشت از استان خارج شوند، اظهار داشت: اما متأسفانه شاهد هستیم به علت اینکه استان‌های مقصد این عشایر، جلوی ورود آنان را بسته‌اند زمان استقرار آنان تا اواخر اردیبهشت در لرستان به طول می‌انجامد.

مسئولا همدان نسبت به عشایر خو بی‌توجهه‌اند

زمانی بهاروند بیان کرد: سازمان‌های خدمت رسان بایستی به عشایر استان خود خدمات آموزشی، بهداشتی و معیشتی ارائه دهند اما متأسفانه با بی‌توجهی مسئولان  همدان به عشایر این استان شاهد هستیم که این مشکلات به لرستان منقل می‌شود.

ظرفیت دامی استان بیش از دو برابر ظرفیت مراتع  لرستان است

وی با اشاره به اینکه  ظرفیت دامی استان بیش از دو برابر ظرفیت مراتع  لرستان است، تصریح کرد: با ورود و ماندگار شدن عشایر استان‌هایی مانند همدان، چهارمحال و بختیاری و اصفهان در لرستان این میزان به بیش از سه برابر می‌رسد که همین موضوع باعث تخریب گسترده مراتع در لرستان  می‌شود.

معاون فنی منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان خاطرنشان کرد: عده‌ای از مسئولان استان معتقدند که باید در مرزهای ورودی استان با استفاده از نیروی انتظامی جلوی عشایر گرفته شود اما تجربه نشان داده این کار باعث تجمع عشایر می‌شود و با توجه به شیوع کرونا در کشور انجام این کار  به صلاح نیست.

بهاروند با بیان اینکه برای حل این مشکل بایستی استانداری لرستان با استانداری‌های همدان، چهارمحال و بختیاری و اصفهان رایزنی کند، گفت: تنها راه حل این مشکل و جلوگیری از تخریب مراتع لرستان این است که استان‌ها قصد عشایر جلوی ورود آن‌ها را به استان خودشان نگیرند./فارس

گزارش از محمد عبدالله زاده-