به گزارش وارک نیوز شواهد نشان می‌دهد که تاکنون از این ظرفیت ویژه لرستان استفاده نشده؛ این در حالی است که اکنون علاوه بر غارهای طبیعی شاهد وجود غارهای تاریخی و پیش ‌از تاریخ متعددی در استان هستیم.
در بسیاری مناطق از این ظرفیت برای توسعه گردشگری پایدار استفاده می‌کنند اما در لرستان تاکنون اقدام خاصی انجام نشده است.

فقط غار کوگان مورد استفاده حوزه گردشگری قرار دارد. برخی از صاحب‌نظران معتقدند؛ می‌توان با انجام مطالعات دقیق و طبقه‌بندی غارها، اقدامات لازم را برای تبدیل آنها به موزه‌های پیش‌ از تاریخ انجام داد و یا از آنها برای برگزاری تورهای گردشگری در حوزه اکوتوریسم و ژئوتوریسم استفاده کرد.

مسئولان مربوطه نیز اعلام کرده‌اند برای استفاده از این ظرفیت با عقد تفاهم‌نامه‌های چندجانبه میان محیط‌زیست، میراث فرهنگی و منابع طبیعی مطالعات گسترده بر روی غارهای لرستان در حال انجام است. به هر حال انتظار می‌رود که مسئولان ارشد استان با در نظر گرفتن اعتبارات ویژه به دنبال توسعه گردشگری پایدار با توجه به غارهای استان باشند، کما اینکه اکنون علاقه‌مندان زیادی وجود دارند که حتی حاضر به پرداخت مبالغ بالایی برای آشنایی و رصد ویژگی‌های متفاوت و مختلف غارهای استان هستند.

 
به عنوان نمونه در حوزه تاریخ شواهد و قرائن حاکی از این هستند که غارهای لرستان به عنوان اولین سکونت‌گاه‌های بشر معرفی شده‌اند و می‌توان از این ظرفیت برای جذب علاقه‌مندان به تاریخ غارها استفاده کرد.

در حوزه زمین‌شناسی نیز دقیقاً چنین وضعیتی وجود دارد و می‌توان با انجام مطالعات دقیق شرایط را برای استفاده از این ظرفیت‌ها مهیا کرد.

حال باید دید که بازهم باید شاهد ناشناخته ماندن ظرفیت‌های بی‌بدیل لرستان باشیم یا خیر.
 

بی‌توجهی به ظرفیت غارها
یکی از فعالان گردشگری لرستان با بیان اینکه تاکنون هیچ‌گونه اقدام عملی بابت استفاده بهینه از ظرفیت غارها برای توسعه گردشگری صورت نگرفته است، اظهار می‌کند: این امر در حالی رخ می‌دهد که برخی از این غارها شهرت جهانی دارند.

اکنون در برخی از استان‌ها غارها به عنوان یکی از ظرفیت‌های ویژه برای جذب گردشگر در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند اما در لرستان تاکنون اقدام قابل قبولی در این زمینه صورت نگرفته است.
«میلاد حسنی» ادامه می‌دهد: در حوزه‌های مختلف همچون گردشگری ورزشی و همچنین طبیعت‌گردی می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد و انتظار داریم که ادارات مربوطه برنامه مناسبی را برای تحقق این هدف تبیین کنند. به عنوان نمونه برگزاری منظم تورهای گردشگری در حوزه‌های مختلف برای بازدید از غارها می‌تواند در جهت احیای این بخش از گردشگری در استان موثر باشد.

ثبت ۱۴۰ غار در فهرست آثار ملی
«مهرداد زرین جویی» کارشناس میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه تعداد ۱۴۰ تا ۱۵۰ غار لرستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت ملی رسیده‌اند، می‌گوید: غارهای لرستان از نظر تاریخی و طبیعی دارای ارزش‌های قابل‌توجهی بوده و با توجه به اینکه اغلب آنها آهکی هستند از همان دیرباز به عنوان اولین سکونت‌گاه‌های پیش‌ از تاریخ انسآنها مطرح بوده‌اند.

 
وی می‌افزاید: غارها دارای ارزش‌های ژئوتوریسمی متعددی هستند و می‌توان از این ظرفیت برای جذب علاقه‌مندان و گردشگران این حوزه استفاده کرد. به هر حال باید با برنامه‌ریزی مناسب از آنها استفاده کرد.
زرین جویی اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد بهترین راهکار برای استفاده از ظرفیت غارها ارائه آموزش‌های لازم به جوامع محلی و سامان‌دهی وضعیت آنها است. از سوی دیگر انجمن‌های مردم‌نهاد نیز می‌توانند کمک زیادی در این زمینه کنند و باید به دنبال استفاده از ظرفیت تشکل‌های مردمی باشیم.

پراکنش غارها در ۱۱ شهرستان
این کارشناس بیان می‌کند: اکنون پراکنش غارهای لرستان به ۱۱ شهرستان استان می‌رسد و لرستان در مقایسه با کشور، رتبه نخست را در زمینه تعداد غارهای طبیعی و تاریخی به خود اختصاص داده است.

 
زرین جویی با اشاره به قابلیت‌های فرهنگی و تاریخی غارهای لرستان، می‌گوید: غارهای لرستان بیانگر دوره‌های نخستین شکل‌گیری فرهنگ بشری، شناختی بر دوره‌های پیش‌ از تاریخ و ارزش‌های ملی و جهانی هستند. از نظر طبیعی نیز این غارها محل تحول و سیر تکامل زیستی، تأثیر متقابل انسان و طبیعت، سیمای طبیعی و فرهنگی یک سرزمین و پدیده‌های زمین‌شناسی هستند.

 
زرین جویی تاکید می‌کند: از نظر گردشگری غارها دارای قابلیت‌های ژئوتوریسمی، گردشگری ورزشی، گردشگری جانوری و گیاهی، گردشگری فرهنگ انسان نخستین هستند. بی‌گمان در صورت برنامه‌ریزی مناسب در مورد غارها می‌توان شرایط را برای تغییر رویکرد اقتصاد جوامع محلی به سمت صنعت گردشگری پاک، افزایش اشتغال جامعه محلی و بهره‌مندی از قابلیت‌های فراموش شده مهیا کرد.

شناسایی ۲۵۰ غار
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی لرستان اظهار می‌کند: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته بیش از ۲۵۰ غار شناسایی شده در لرستان وجود دارد که حدود ۱۴۰ غار در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.

 
«محمدرضا اسدی» ادامه می‌دهد: البته ۷ غار لرستان حالت دستکند داشته و بقیه آنها طبیعی و تاریخی هستند. بی‌گمان این غارها دارای ظرفیت‌‌های بسیار زیادی در حوزه‌های مختلف برای لرستان هستند. طی ماه‌های گذشته برای استفاده از ظرفیت غارهای استان جلسات مختلفی برگزار شد و بر اساس تفاهم‌نامه منعقد شده با محیط‌زیست و منابع طبیعی به دنبال انجام مطالعات دقیق بر غارهای لرستان هستیم. بر این اساس در آینده‌ای نزدیک با تکمیل مطالعات و ظرفیت شناسی شرایط را برای استفاده از این ظرفیت مهیا می‌کنیم.

 
اسدی بیان می‌کند: البته اکنون چندین سرمایه‌گذار آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در این حوزه اعلام کرده‌اند که تمامی این اقدامات منوط به تکمیل مطالعات است. بی‌شک هر یک از غارها دارای ظرفیت‌های خاصی هستند که باید متناسب با آن در مورد آنها تصمیم‌گیری شود. به عنوان نمونه غارهای دره خرم‌آباد به دلیل نزدیکی به شهر قابلیت تبدیل‌شدن به موزه‌های پیش ‌از تاریخ و تاریخی را دارا هستند و امیدواریم در آینده نه چندان دور از این ظرفیت‌ها استفاده شود.

    ظرفیت ۳۰ درصدی غارهای استان برای گردشگری
«محمدرضا اسدی» معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی لرستان با بیان اینکه بیش از ۳۰ درصد از غارهای لرستان قابلیت تبدیل‌شدن به ظرفیت‌های گردشگری و استفاده بیشتر را دارا هستند، می‌گوید: از نظر تاریخی غارهای لرستان به عنوان اولین سکونت‌گاه‌های بشر مطرح بوده و با کمک آنها می‌توان اطلاعات دقیقی در مورد گذشتگان و دوره‌های زندگی انسان به دست آورد. به همین دلیل گردشگران زیادی علاقه‌مند آشنایی با این ظرفیت‌ها هستند و می‌توان در نزدیکی آنها شرایط را برای توسعه گردشگری مهیا کرد.

نویسنده: علی عبداله‌زاده/ خرم‌آباد-خبرنگار همشهری